aAisaia 6:9-10
bTikiŋ 78:2

Matthew 13

Yasuŋ teŋ teŋ gote maya mere

(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)

1Be, go naŋa fay goyenter po Yesube hiyen ya go tubul teŋ kuŋ fe ala kuruŋ siŋare kura gor kipiryiŋ. 2Irkeb sopte al buda karim ma waŋ gabu iramiŋ. Irkeb bada heŋ hakwa kura hinhin hende gor hurkuŋ kipiryiŋ. Keperde hikeb al buda kuruŋ gob fe siŋare huwarde hinhan. 3Hakware gor heŋyabe saba budam maya mere mat al buda go saba yiryiŋ. Maya meremiŋ kurabe gahade: “Yasuŋ al kura det muykeŋ tur ire yeŋ kuriŋ. 4Meteŋde kuŋ tur irde tukuriŋ. Irkeb kurabe beleŋyaŋ katamiŋ. Irke nu beleŋ waŋ yeneŋbe namiŋ. 5Kurabe hora hereŋ megeŋ halgayiŋyaŋ katamiŋ. Megeŋ tolok moŋ geb, araŋ po kawaŋ hamiŋ. 6Goyenbe naŋa forok yeŋ temeykeb filginiŋ saŋiŋ moŋ geb, gwilgwal irde kamamiŋ. 7Det muykeŋ kurabe yamuŋ hirwaŋeŋ yaŋ hinhan bana goŋ kateŋ kawaŋ hamiŋ. Goyenbe yamuŋ duwi gore hurkuŋ awrum yurke nonbo hamiŋ. 8Munaŋ det muykeŋ kurabe megeŋ igiŋ wor poyaŋ kateŋ kawaŋ hamiŋ. Irde muykeŋ uŋkureŋde matbe 100 igineŋ gwahade hamiŋ. Muykeŋ kurabe 60, munaŋ kurabe 30 gwahade ala igineŋ heŋ tukamiŋ. 9Al kirmiŋ miŋyaŋbe mere gayen keŋkela nurnaŋ ko,” yiriŋ.

Daniŋ maya merere saba yird hinhin?

(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)

10Irkeb komatmiŋ yago goyen kuŋbe, “Daniŋ geb maya mere mat alya bereya saba yirde ha?” ineŋ gusuŋaŋ iramiŋ. 11Irkeb, “Al Kuruŋ beleŋ alya bereyamiŋ doyaŋ yird yird gote miŋbe banare hi geb, al hoyaŋ beleŋ epte ma bebak titek. Goyen deŋbe Al Kuruŋyen tareŋde miŋ goyen igiŋ bebak tinayiŋ. 12Niŋgeb keŋkela wor po merene palŋa irde nurde hinayiŋ. Al kura biŋde mat fudinde wor po Al Kuruŋyen mere nurde hikeb Al Kuruŋ beleŋ meremiŋ igiŋ goyen uneŋ tebaŋ irde hiyeŋ. Munaŋ al kura gwahade moŋ gobe Al Kuruŋyen mere biŋde muŋ kura hiyeŋ goyen wor teŋ siŋa iryeŋ. 13Al gwahade gobe det yennayiŋ gega, epte ma det gote miŋ nurnayiŋ. Irde merebe nurnayiŋ gega, epte ma mere gote miŋ bebak tinayiŋ. Niŋgeb gwahade po teŋ hinayiŋ yeŋbe gago maya mere mat saba yirde himyen.

14Al gwaha teŋ haŋ gokeb Al Kuruŋyen mere basaŋ al Aisaia beleŋ Al Kuruŋyen mere nurde asaŋde kayyiŋ gobe gago forok yeŋ hi. Merebe gahade:

‘Deŋbe merene nurde hinayiŋ, irde keneŋ hinayiŋ gega, bebak ma po teŋ hinayiŋ.
15Fudinde wor po, mel gate biŋbe saŋiŋ wor po.
Kirmiŋbe migisuŋ yurtiŋ, irde diliŋbe mala titiŋ.
Moŋ manhan kirmiŋde nurde, diliŋde yeneŋbe biŋde matbe bebak wor po teŋ ne hitte mulgaŋ heŋ wake sope yirmewoŋ,’ yitiŋ hi. a
16Niŋgeb fudinde wor po dineŋ hime. Bikkeŋ Al Kuruŋyen mere basaŋ marya al huwak bikkeŋ hinhan gobe daha wor deŋ beleŋ mata kuruŋ yeneŋ haŋ gayen yentewoŋ yeŋ nurde hinhan. Goyenbe go ma yeneŋya kamamiŋ. Mere deŋ nurde haŋ gayen wor nurtewoŋ yeŋ nurde hinhan. Goyenbe ma nuramiŋ. Munaŋ deŋbe nalu igiŋde forok yaŋ geb, diltiŋde det igiŋ yeneŋ, kirmiŋtiŋde mere igiŋ igiŋ nurde haŋ gago. Niŋgeb goke amaŋeŋ nurde hinayiŋ.

18“Gwahade geb yasuŋ alyen maya mere gote miŋ momoŋ direŋ tihim geb, keŋkela nurde bebak tinaŋ ko. 19Muykeŋ beleŋyaŋ katamiŋ gote miŋbe da? Gobe al kura Al Kuruŋ beleŋ yende alya bereya doyaŋ yird yird saba gote miŋ nurde bebak ma tiyyeŋ. Irke uŋgura beleŋ waŋ saba go teŋ siŋa irde biŋ sam irke mere goke ma nuryeŋ go gwahade. 20Megeŋ halgayiŋya hora arat hereŋ det muykeŋ katamiŋ gote miŋbe gahade: al kura Al Kuruŋyen saba tiŋeŋya nurdeb araŋ po igiŋ igiŋ yeŋ gama iryeŋ. 21Goyenbe mere go keŋkela ma biŋde kurkuŋ kipiryeŋ geb, ulyaŋde ma Al Kuruŋyen mere goyen gama iryeŋ. Al Kuruŋyen saba nurde gama irde hiyeŋ gega, al beleŋ buluŋ buluŋ irke gote kanduk keneŋbe bada heŋ araŋ po Al Kuruŋyen saba go tubul tiyyeŋ. 22Yamuŋ duwi forok yitiŋ bana det muykeŋ katamiŋ gote miŋbe gahade: al kura Al Kuruŋyen saba nurde gama irde hiyeŋ. Irde megen niŋ mata teŋ teŋya megen niŋ samuŋ yad yad dufay beleŋ tuluŋ tikeb Al Kuruŋyen saba goyen igineŋ miŋmoŋ hiyyeŋ. 23Goyenpoga megeŋ igiŋyaŋ wor po katamiŋ gote miŋbe gahade: al kura Al Kuruŋyen saba nurde bebak teŋ gama irde hiyeŋ gob gote igineŋbe budam wor po forok yenayiŋ. Muykeŋ kurabe igineŋ 100 forok yiryeŋ. Kurabe 60, munaŋ kurabe 30 forok yiryeŋ go gwahade. Muykeŋ buda gob igineŋ kurayen kurayen forok yenayiŋ,” yinyiŋ.

Yamuŋ buluŋyen maya mere

24Be, Yesu go gwaha yineŋ saba yire yeŋbe maya mere hoyaŋ gahade yinyiŋ: “Al Kuruŋ beleŋ yende alya bereya doyaŋ yird yird gobe gahade: al kura wit muykeŋ goyen meteŋmiŋde yukuŋ tur yiryiŋ. 25Goyenbe wawuŋbe al tumŋaŋ firtiŋde hikeb al gote asogom beleŋ kuŋ yamuŋ duwi muykeŋ goyen wit muykeŋ tur irtiŋyaŋ goyen tur yirde yukuŋbe kuriŋ. 26Kame wit go kawaŋ heŋ kuŋ igineŋ hiniŋ teŋ hikeb yamuŋ duwi goyen manaŋ forok yeŋ tukamiŋ. 27Irkeb meteŋ gote miŋ alyen meteŋ mar beleŋ waŋbe, ‘Doyaŋ al, gebe wit muykeŋ haraŋ gega, yamuŋ duwi gob daha mat forok yaŋ?’ inamiŋ. 28Irkeb, ‘Asogone kura beleŋ mata ga tiyuŋ geb,’ yinyiŋ. Irkeb meteŋ marmiŋ beleŋ, ‘Niŋgeb kuŋ wasiniŋ?’ ineŋ gusuŋaŋ iramiŋ. 29Irkeb, ‘Goŋmiŋ. Moŋgo wasehet yeŋ wit manaŋ tumŋaŋ wasinak ge. 30Yubul tike tumŋaŋde karkuwaŋ henayiŋ. Sak nalure gab wasitek. Goyare gab meteŋ marne yamuŋ duwi wa walde kumga teŋ teŋ niŋ yad fere teŋ yernayiŋ. Munaŋ witbe yade yukuŋ yadi yerd yerd ya kuruŋde gor yernayiŋ,’ yinyiŋ,” gwahade Yesu beleŋ mel go momoŋ yiryiŋ.

Mastet bilmiŋya yisyat maya mere

(Mak 4:30-42; Luk 13:18-21)

31Be, Yesu go maya mere hoyaŋ wor yinyiŋ. “Al Kuruŋ beleŋ alya bereyamiŋ doyaŋ yird yird gobe mastet he bilmiŋ dirŋeŋ muŋ wor po go gwahade. Al kura beleŋ mastet bilmiŋ goyen teŋbe meteŋmiŋde haryiŋ. 32Det hoyaŋ muykeŋbe karkuwaŋ, munaŋ mastet he muykeŋbe dirŋeŋ muŋ wor po gega, kawaŋ heŋ kuruŋ heŋbe meteŋde gor det haryiŋ goyen fole yiryeŋ. Irkeb nu beleŋ waŋ haniŋ hereŋ hagam yirde gor hinayiŋ,” yinyiŋ. 33Irdeb sopte po siraw mere hoyaŋ yinyiŋ. “Al Kuruŋ beleŋ yende alya bereya doyaŋ yird yird gobe Bere kura yis teŋ palawa kuruŋya tigiri teŋ tubul tikeb palawa go ditdi nene kuruŋ hiyyeŋ go gwahade goyen,” yinyiŋ.

Maya mere mat po saba yirde hinhin

(Mak 4:33-34)

34Yesu beleŋ al buda mere gwahade yirde hinhin gobe maya mere mat po yirde hinhin. Mere keŋkelak mat ma yirde hinhin. Maya mere mat po yirde hinhin. 35Niŋgeb Yesu beleŋ maya mere mat saba tagalde hinhin gobe Al Kuruŋ beleŋ mere basaŋ almiŋ mere irke asaŋde kayyiŋ gote igineŋbe gogo forok yiriŋ. Merebe gahade:

“Sabanebe maya mere mat po tiyeŋ.
Irde det banare hitiŋ al kura bebak titek moŋ goyen tagaleŋ,” yitiŋ hi. b

Yamuŋ buluŋyen siraw mere gote miŋ

36Be, Yesu gobe al buda kuruŋ go yubul teŋ ya hiyende gor mulgaŋ hiriŋ. Irkeb komatmiŋ yago kuŋbe, “Yamuŋ duwi niŋ maya mere mat tagalha gote miŋ goyen momoŋ dira,” inamiŋ. 37Irkeb gaha yinyiŋ: “Wit muykeŋ igiŋ kuŋ haryiŋ al gobe ne Al Urmiŋ gayen. 38Meteŋ gobe megeŋ kuruŋ gayen gake yihim. Munaŋ wit muykeŋ gobe Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ. Yamuŋ duwi gobe Al Buluŋyen dirŋeŋ weŋ. 39Irde yamuŋ duwi muykeŋ tur iryiŋ al gobe uŋgura. Sak nalu gobe nalu funaŋ, irde biŋge gabu ird ird mar gobe Al Kuruŋyen miyoŋ. 40Yamuŋ buluŋ waseŋ kak alare yemeyke humga kunayiŋ go gwahade goyen po, nalu funaŋdebe al hitte mata gwahade forok yiyyeŋ. 41Ne Al Urmiŋ gare miyoŋne yad yermeke kuŋ nere alya bereya haŋ bana goŋ mata buluŋ teŋ haŋyen marya mata buluŋ tinaŋ yineŋ al biŋ yade haŋyen marya go yukuŋ gabu yirnayiŋ. 42Irde mel go yade kak ala buluŋ wor po bana goŋ yemeynayiŋ. Irkeb goŋ po heŋ eseŋ misiŋ yiseŋ hinayiŋ. 43Goyabe Al Kuruŋ diliŋde alya bereya huwak haŋyen gobe Al Kuruŋ beleŋ doyaŋ yirde hiyeŋde gor naŋa temeyke wuk yitiŋ yara wukkek igiŋ wor po hinayiŋ. Al kirmiŋ miŋyaŋbe mere gayen keŋkela nurnaŋ ko,” yinyiŋ.

Samuŋyen maya mere

44Be, maya mere hoyaŋ wor yinyiŋ. “Al Kuruŋ beleŋ yende alya bereya doyaŋ yirde hi gobe gahade: samuŋ kura damum hende hoyaŋ wor po megeŋ biŋde bana kirtiŋ hinhin. Kurareb al kura samuŋ gwahade gaŋ hi yeŋ ma nurdeya megeŋ goyen talde taldeb kinyiŋ. Keneŋbe sopte aw uryiŋ. Irdeb amaŋ wor po heŋ kuŋ detmiŋ kuruŋ goyen al yunke damu tikeb gote muruŋgem tukuŋbe megeŋ goyen damu tiyyiŋ go gwahade. 45Al Kuruŋ beleŋ alya bereyamiŋ doyaŋ yirde hi gote maya mere kurabe gahade: al kura beleŋ selweŋ yara kura damum hende wor po goyen goke naŋkeneŋ kuŋ hinhin. 46Kuŋ kuŋ igiŋ muŋ wor po kura keneŋbe mulgaŋ heŋ yende samuŋ kuruŋ goyen al yunke damu tikeb muruŋgem teŋ tukuŋ det kusamuŋ wor po go damu tiyyiŋ go gwahade,” yinyiŋ.

Kamaŋ kuruŋyen maya mere

47Be, Yesu beleŋ sopte po gaha yinyiŋ: “Al Kuruŋ beleŋ yende alya bereya doyaŋ yirde hi gobe gahade: makaŋ dapŋa yawarniŋ yeŋ kamaŋ kuruŋ temeyamiŋ. Irdeb dapŋa miŋ kurayen kurayen yawaramiŋ. 48Dapŋa makiŋ hihi yeŋ nurdeb tuluŋ teŋ tukuŋ siŋare irde dapŋa igiŋbe tiriyaŋ yeramiŋ. Munaŋ buluŋbe yemeyamiŋ go gwahade. 49Nalu funaŋde wor pore gorbe al hitte mata gwahade go forok yiyyeŋ. Al Kuruŋyen miyoŋ beleŋ waŋ al huwakya al mata buluŋ teŋ hitiŋ marya goyen pota yirnayiŋ. 50Irde mata buluŋ mar gobe yade kak ala kuruŋ bana goŋ yemeyke eseŋ misiŋ yiseŋ hinayiŋ,” yinyiŋ. 51Irdeb, “Maya mere kuruŋ dirhem gote miŋ keŋkela nurhaŋ we?” yinke, “Gwaha,” inamiŋ. 52Irkeb, “Bebak tihit yahaŋ geb, deŋbe Moseyen saba al kura saba bikkek po moŋ sabane gergeŋ manaŋ nurde tumŋaŋ yanarde haŋ al go gwahade deneŋ hime. Niŋgeb deŋbe al kura yamiŋ bana mat samuŋ bikkekya gergeŋya yade siŋare katyeŋ go gwahade goyen po saba bikkekya gergeŋya tumŋaŋ nurde haŋ,” yinyiŋ.

Nasaret taunde kuriŋ

(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)

53Be, maya mere buda goyen momoŋ yirdeb gasuŋ go tubul teŋ kuriŋ. 54Kuŋbe taun gor heŋ kuruŋ hiriŋde gor forok yeŋbe gor niŋ Yuda marte gabu yare kuŋ al saba yirke hurkuŋkat teŋbe, “Ey, al gabe damde kuŋ Al Kuruŋyen dufay wukkeŋya mata tiŋeŋ kurayen kurayen ird ird tareŋya gayen yawaruŋ!” yamiŋ. 55Irdeb, “Al gabe kapenta urmiŋ moŋ? Yeŋbe Maria urmiŋ. Kuliŋ yagobe Yems, Yosep, Saimonyabe Yudasya moŋ? 56Haymiŋ yagob gar ma tumŋaŋ hityen? Gega al gabe damde kuŋ dufayya tareŋya yawaruŋ?” yamiŋ. 57Irdeb buluŋ nurd unamiŋ. Goyenbe Yesu beleŋ, “Al Kuruŋyen mere basaŋ marbe taunmiŋde niŋ marya tayŋeŋya beleŋ palap ma yirde meremiŋ ma nurde haŋyen,” yinyiŋ. 58Irdeb yeŋ ge hekkeŋ ma nurde hinhan geb, gorbe mata tiŋeŋ budam ma forok yiryiŋ.

Copyright information for DAH